Podatnicy zobowiązani są do składania zeznań o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Podatnik, który nie złoży takiego zeznania w określonym terminie, może zostać narażony na odpowiedzialność karno-skarbową, z tytułu popełnienia wykroczenia skarbowego lub przestępstwa skarbowego.
Wykroczenie skarbowe a przestępstwo skarbowe
O tym czy niezłożenie przez podatnika deklaracji PIT w terminie zostanie zaklasyfikowane jako wykroczenie skarbowe, czy też jako przestępstwo skarbowe decyduje kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej, czyli innymi słowy wysokość należności podatkowej. Jeżeli kwota ta nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, wtedy osoba, która nie złożyła deklaracji PIT w terminie zostanie pociągnięta do odpowiedzialność karno-skarbowej za popełnienia wykroczenia skarbowe, natomiast, jeżeli kwota ta przekroczy próg pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, wtedy mowa będzie już o przestępstwie skarbowym.
Kara za wykroczenie skarbowe
Osoba, która popełnia wykroczenie skarbowe podlega karze grzywny wymierzanej przez Sąd w postępowaniu sądowym, bądź też przez funkcjonariusz w postępowaniu mandatowym. Jej wysokość klasyfikuje się w przedziale od 10 do 720 stawek dziennych, przy czym wysokość 1 stawki dziennej w 2020 roku wynosić mogła od 86,66 zł do 34.664 zł, natomiast w 2021 roku jej wysokość kształtuje się w granicach od 93,33 zł do 37.322 zł.
Kara za przestępstwo skarbowe
Jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej przewyższy pięciokrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia, w takim przypadku, jak już wcześniej wspomniano, mowa będzie o przestępstwie skarbowym. Osoba, która popełnia takie przestępstwo może podlegać karze grzywny do 720 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności.
W jaki sposób uniknąć konsekwencji niezłożenia deklaracji PIT w terminie?
Osoba, która nie złożyła w wymaganym terminie deklaracji PIT nie zawsze musi podlegać karze przewidzianej przez przepisy Kodeksu karnego skarbowego. Sposobem na uniknięcie negatywnych konsekwencji płynących z niedochowania terminu do złożenia deklaracji PIT jest zastosowanie instytucji czynnego żalu. Instytucja ta została uregulowana w art. 16 Kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z przytoczonym przepisem „Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.”.
Zawiadomienie o niezłożeniu deklaracji PIT w określonym terminie, a więc zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego można wnieść w formie pisemnej za pośrednictwem poczty, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w tym przez portal podatkowy lub osobiście w urzędzie skarbowym. Należy jednak pamiętać, że takie zawiadomienie powinno zostać złożone niezwłocznie, ponieważ, jeżeli w tym samym czasie organ ścigania uzyska wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, zawiadomienie zostanie uznane za bezskuteczne.
Oprócz dochowania warunków formalnych dotyczących treści zawiadomienia, takich jak wskazanie osoby, której dotyczyć ma czynny żal, oznaczenie Naczelnika urzędu skarbowego, czy też opis czynu, należy uzasadnić zawiadomienie, poprzez wskazanie okoliczności powodujących zwłokę. Wraz z zawiadomieniem należy również uiścić w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.
Autor wpisu:
Tomasz Sroka
aplikant radcowski