Obywatelstwo jest prawnym związkiem osoby fizycznej z danym państwie. Dzięki niemu rodzą się zarówno prawa, jaki i obowiązki z niego wynikające.
Kwestie uzyskania obywatelstwa polskiego reguluje ustawa o obywatelstwie polskim z 2009r. Zgodnie z art. 4 obywatelstwo polskie można nabyć na podstawie jednego z czterech poniższych sposobów:
1. Z mocy prawa
2. Przez nadanie obywatelstwa polskiego
3. Przez uznanie za obywatela polskiego
4. Przez przywrócenie obywatelstwa polskiego
Kancelaria BSS kompleksowo wspiera klientów w procesie ubiegania się o obywatelstwo polskie. Pomagamy w przygotowaniu i skompletowaniu niezbędnych dokumentów, sporządzamy wnioski i reprezentujemy klientów przed odpowiednimi organami administracji publicznej. Dzięki naszemu doświadczeniu i znajomości procedur zwiększamy szanse na pomyślne zakończenie postępowania. Jeśli rozważasz ubieganie się o obywatelstwo polskie, skontaktuj się z nami — chętnie odpowiemy na Twoje pytania i przeprowadzimy Cię przez cały proces krok po kroku.
Najprostszym możliwym sposobem nabycia obywatelstwa jest nabycie go z mocy prawa. Wyróżnimy tutaj trzy możliwości. Pierwszą z nich jest zasada ius sanguinis (zasada krwi), zgodnie z którą obywatelstwo polskie nabywa się poprzez urodzenie się z rodziców, z których co najmniej jedno z nich ma obywatelstwo polskie. Nie ma znaczenia gdzie urodziło się dziecko – zawsze gdy co najmniej jedno z jego rodziców jest obywatelem polskim, dziecko automatycznie otrzymuje obywatelstwo polskie, nawet jeśli urodziło się za granicą.
Kolejnym sposobem nabycia obywatelstwa polskiego z mocy prawa jest zasada ius soli (zasada ziemi), zgodnie z którą za obywatela polskiego uznaje się dziecko, które urodziło się na terytorium RP oraz jednocześnie jego rodzice nie są znani, nie można ustalić ich obywatelstwa, bądź w świetle prawa są uznawani za apatrydów.
Innym sposobem jest również adopcja dziecka będącego cudzoziemcem. Zgodnie z art. 16 U.O.P małoletni cudzoziemiec, przysposobiony przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, nabywa obywatelstwo polskie, jeżeli przysposobienie pełne nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia. Warto pamiętać, że oprócz przepisów ustawy o obywatelstwie stosuje się również przepisy ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym z 2011r. a konkretnie art. 57 i 58. Przepisy wskazują, że jednocześnie stosuje się dwa odrębne systemy prawne – stosuje się prawo ojczyste przysposabiającego a także wybrane przepisy prawa ojczystego przysposobionego.
Warto również wiedzieć, że innym sposobem nabycia obywatelstwa z mocy prawa jest repatriacja, która została uregulowana w odrębnej ustawie z 2000r. Jest to szczególna możliwość powrotu na terytorium RP tym osobom lub ich potomkom, którzy zostali przymusowo pozbawieni obywatelstwa polskiego, zostali deportowani lub zesłani na terytorium dawnego ZSRR albo w inny sposób byli prześladowani na skutek ich narodowości.
Przez nadanie obywatelstwa polskiego zgodnie z art. 18 U.O.P. rozumie się procedurę, w której uczestniczy Prezydent RP. Może ona nadać obywatelstwo polskie każdemu cudzoziemcowi, który złożył stosowny wniosek poparty odpowiednimi dokumentami, które zostały wymienione w art. 20 U.O.P. Jeżeli cudzoziemiec przebywa na terytorium RP wniosek składa za pośrednictwem wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, który wraz z własną opinią przekazuje go ministrowi właściwemu ds. wewnętrznych. Zanim jednak wniosek trafi do Prezydenta, mister jest zobowiązany do przedstawienia własnej opinii.
Jeżeli cudzoziemiec przebywa za granicą wniosek ten może złożyć w polskim konsulacie za pośrednictwem konsula.
Prezydent wydaje decyzję w formie postanowienia od którego nie można się odwołać. Co więcej głowa państwa nie jest związana żadnym terminem na wydanie stosowanej decyzji, jednak zgodnie z dotychczasową praktyką decyzji można spodziewać się po upływie roku od dnia złożenia wniosku.
Znacznie szybszą ścieżką w porównaniu do nadania obywatelstwa przez Prezydenta RP jest złożenie wniosku do właściwego wojewody o uznanie za obywatela polskiego. Cudzoziemiec mieszkający w Polsce, który spełnia określone w ustawie warunki takie jak m.in.: integruje się ze społeczeństwem polskim, zna język polski, ma zapewnione mieszkanie i źródła utrzymania, respektuje polski porządek prawny oraz nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa, może ubiegać się o uznanie za obywatela polskiego. W tym celu musi złożyć wniosek o uznanie za obywatela polskiego do wojewody właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania. Wojewoda ten wydaje decyzję w sprawie uznania cudzoziemca za obywatela polskiego. Procedura ta jest znacznie szybsza niż w przypadku nadania obywatelstwa przez Prezydenta RP z racji szybszego wydania decyzji, której można się spodziewać już w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku.
Warto zwrócić uwagę na art. 5 U.O.P zgodnie, z którym zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą niebędącą obywatelem polskim nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.
Ostatnią możliwością wymienioną w U.O.P jest przywrócenie obywatelstwa polskiego. 15 maja 2012 r. do wskazanej ustawy dołączono przepisy zamieszczone w Rozdziale 5, regulujące tryb postępowania w sprawach o przywrócenie obywatelstwa polskiego. Z wskazanej ścieżki postępowania mogą skorzystać m.in. osoby, które na przełomie sierpnia 1962 r. i grudnia 1998 r. nabyły obce obywatelstwo oraz uzyskały zezwolenie na zmianę obywatelstwa polskiego na obce, a tym samym utraciły obywatelstwo polskie.
Cudzoziemcy, którzy w przeszłości mieli obywatelstwo polskie i utracili je przed 1 stycznia 1999 r. mogą starać się o jego przywrócenie u ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Podobnie jak w przypadku nadania obywatelstwa wniosek składa się bezpośrednio do ministra właściwego ds. wewnętrznych (osobiście lub za pośrednictwem poczty), a jeżeli sam zainteresowany przebywa za granicą wniosek składa za pośrednictwem polskiego konsulatu. Minister po przeanalizowaniu indywidualnie wniosku wydaje decyzję. Jeżeli decyzja jest pozytywna, cudzoziemiec staje się obywatelem polskim w dniu, w którym decyzja o przywróceniu obywatelstwa polskiego stała się ostateczna. Jeśli decyzja jest negatywna, cudzoziemiec otrzymuje decyzję o odmowie przywrócenia obywatelstwa polskiego, na którą może odpowiedzieć wnioskiem o ponowne rozpatrzenie jego sprawy, a po kolejnej decyzji negatywnej – może odwołać się do sądu administracyjnego.
Jak wskazano powyżej są różne drogi do uzyskania obywatelstwa polskiego, a nasza Kancelaria pomoże Ci wybrać tę najlepszą. Dzięki doświadczeniu i znajomości procedur wiemy, jak zwiększyć Twoje szanse na pozytywną decyzję Skontaktuj się z nami — przeanalizujemy Twoją sytuację i podpowiemy, jak zwiększyć szanse na uzyskanie polskiego obywatelstwa.
Proces nabycia obywatelstwa polskiego jest wieloaspektowy i każda z dostępnych ścieżek ma swoje unikalne uwarunkowania prawne. Aby przybliżyć te zagadnienia, w kolejnych publikacjach szczegółowo omówimy poszczególne sposoby uzyskania statusu obywatela RP. Mamy nadzieję, że te artykuły będą cennym przewodnikiem dla wszystkich zainteresowanych zgłębieniem tej ważnej kwestii prawnej. Zachęcamy do śledzenia naszych kolejnych wpisów!
Autor wpisu:
Karolina Hutniczak Asystentka Adwokata