Od 1 lipca br. rusza jeden z programów ,,renta wdowia”, który umożliwia seniorkom i seniorom pobór renty rodzinnej po zmarłym małżonku i jednocześnie własnego świadczenia emerytalnego lub rentownego po ówczesnym spełnieniu ustawowych przesłanek (ustawa z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw). 

Organami, które zajmują się realizacją wskazanego programu to m.in. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), Biuro Emerytalne Służby Więziennej (BESW), Wojskowe Biuro Emerytalne (WBE), Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (ZER MSWiA).

Zgodnie z wyborem dokonanym przez wdowę lub wdowca, świadczenia te zostaną wypłacone w wysokości odpowiednio: 

a.    100 % świadczenia własnego i 15% renty rodzinnej

Albo

b.    15% świadczenia własnego i 100% renty rodzinnej. 

Do renty rodzinnej zalicza się również policyjna renta rodzinna, wojskowa renta rodzinna lub rolniczą rentę rodzinną.  

Nasz zespół wspiera Klientów w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, łącząc wiedzę prawniczą z praktyką działania. Wśród nas jest prawnik z doświadczeniem w bezpośredniej obsłudze Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co przekłada się na wysoką skuteczność w prowadzeniu spraw ubezpieczeniowych – zarówno na etapie postępowania przed ZUS, jak i w toku postępowań odwoławczych. Zapraszamy do współpracy osoby potrzebujące wsparcia w sporach z ZUS lub mające wątpliwości co do swoich praw i obowiązków w systemie ubezpieczeń społecznych.

Prawo do ubiegania się o wypłatę renty rodzinnej będzie przysługiwać wdowie lub wdowcowi, która spełni następujące warunki: 

a.    Osiągnie powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet, 65 dla mężczyzn);

b.    Pozostawała/pozostawał we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka; 

c.     Nabyła/nabył prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed osiągnięciem 55 lat dla kobiet, 60 lat dla mężczyzn; 

d.    Nie zawarła/nie zawarł nowego związku małżeńskiego po śmierci małżonka, po którym przysługuje renta rodzinna. 

Co więcej, zgodnie z przepisami wskazanej ustawy jeżeli choćby jedno z ustalonych świadczeń pozostających w zbiegu przekroczy ale będzie równa kwocie limitu, czyli trzykrotności kwoty najniższej emerytury ZUS będzie uprawniony do odmowy ustalenia świadczenia lub do pomniejszenia świadczenia. Do tego limitu należy wliczyć również świadczenia, które są wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy emerytalnej lub odrębnych przepisów. 

Renta wdowia jest wypłacana od 1 lipca 2025r., jednak wnioski można składać do 31 lipca włącznie. Jeśli warunki do wypłaty świadczenia zostaną spełnione po 31 lipca 2025r. lub wniosek zostanie złożony po tej dacie, świadczenie będzie mogło zostać wypłacone od momentu spełnienia warunków, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym wniosek został złożony. Natomiast, gdy wniosek wpłynie do ZUS 31 lipca i zostanie on rozpatrzony pozytywnie, świadczenie zostanie wypłacone również za lipiec. 

Od decyzji wydanej przez ZUS przysługuje odwołanie do sądu okręgowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. 

Terminu ,,wspólność małżeńska” nie należy stosować analogicznie do art. 31 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że z chwilą zawarcia małżeństwa, każdy przedmiot majątkowy nabyty w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, „wchodzi” do majątku wspólnego małżonków, czyli staje się własnością zarówno żony, jak i męża. Wspólność małżeńska, o której mowa w art. 95a ust. 2 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustawach, nie została zdefiniowana przez ustawodawcę. Z uwagi na ten fakt, konieczne jest posiłkowanie się linią orzeczniczą, zgodnie z którą wspólność małżeńska „oznacza rzeczywisty związek łączący małżeństwo, obejmujący wspólne zamieszkiwanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego, wspólne pożycie, wierność i pomoc we współdziałaniu dla dobra założonej przez siebie rodziny” ( wyrok Sądu Najwyższego z 6 marca 1997r. sygn. akt II UKN 17/97). Z przytoczonego wyżej orzeczenia jednoznacznie wynika, że w dniu śmieci jednego z małżonków musi istnieć między nimi rzeczywisty związek, obejmujący m.in. wspólne zamieszkiwanie, prowadzenie wspólnego gospodarstwa. W związku z powyższym wspomniane świadczenie nie przysługuje, gdy małżonkowie postanowili się rozstać, nawet jeśli formalnie będą pozostawać w związku małżeńskim. 

Renta wdowia nie zostanie również przyznana osobie, której współmałżonek zmarł przed osiągnięciem przez nią wieku emerytalnego. Jest jednak wyjątek od tej powszechnej reguły, który pozwala na wypłatę świadczenia wnioskodawcy, których współmałżonek zmarł nie wcześniej niż na 5 lat przed osiągnięciem przez nich wieku emerytalnego ( co do zasady 55 lat dla kobiet, 60 lat w przypadku mężczyzn). 

 

 

Autor wpisu: 

Asystent Adwokata Karolina Hutniczak